Kettingkoppeling

Techniekgids // Aandrijftechniek mechanisch // Askoppelingen // Kettingkoppeling

Wat is een kettingkoppeling en hoe werkt deze askoppeling?

Een kettingkoppeling is opgebouwd uit 2 kettingwielen met een even aantal tanden. De kettingwielen worden met een duplex ketting aan elkaar gekoppeld. Kettingkoppelingen hebben een compacte en eenvoudige bouw. Door de ruimte tussen tandbreedte en inwendige breedte van de ketting is een kleine as afwijking mogelijk. Bij hogere toerentallen is een aluminium beschermhuis aan te bevelen. Door de centrifugaalkrachten wordt het smeermiddel uit de ketting geslingerd. Het huis vangt dit smeermiddel op. De koppeling is eenvoudig te monteren en heeft weinig tot geen onderhoud nodig. Ook is er de mogelijkheid voor een Nylon uitvoering. Deze kan minder koppel overbrengen dan de stalen versie. Echter, hij heeft geen smering nodig. Daardoor wordt voorkomen dat de omgeving met vet wordt verontreinigd. Ook zijn de nylon kettingkoppelingen stiller dan de metalen versies.

Kenmerken van een kettingkoppeling

Lage onderhoudskosten
Draaimomenten tot 700.000 Nm.
Door de simpele bouwvorm een goedkope oplossing
Semi-flexibel en kan beperkt radiale uitlijnfouten en hoekafwijkingen opvangen.
Heeft geen trilling- of schokdempend vermogen
Produceert relatief veel geluid
Energie-efficiënt

Waar worden kettingkoppelingen toegepast?

Pompen
Transportbanden
Blowers en ventilatoren
Compressoren

Kettingkoppeling kopen. Met welke factoren moet je rekening houden?

Wanneer je een kettingkoppeling gaat kopen zijn onderstaande factoren van belang:

Toerental
Koppel: Het koppel is een maat voor het rotatie-effect van een kracht. Eenheid voor koppel is de newtonmeter (Nm). Het koppel bepaald deels de grootte en type van de askoppeling.
Externe factoren. Is de aandrijving onderhevig aan trillingen of stotende belastingen? Dit heeft invloed op de service factor van de koppeling.
Inbouwruimte. Is de aandrijving makkelijk te demonteren of te verplaatsen? Als dit niet het geval is, kan een demontabele koppeling wenselijk zijn. Moet er een afstand tussen de assen worden overbrugd? Dan kan een spacer de oplossing zijn. De afstand tussen de assen wordt vaak DBSE genoemd: Distance Between Shafts Ends.
Type aansluiting: pasboring, flens-, vliegwiel- of klembus- aansluiting. In het geval van een pasboring of klembus wat is dan de asdiameter? Is het een Amerikaanse of Engelse machine. Houdt dan rekening met inch maten. Dit geldt voor de boring en de spiebaan.
Omgeving: Extreme temperaturen, vervuiling, chemische vloeistoffen, explosiegevaar (Atex zone indeling) etc.

Beschermhuis voor een kettingkoppeling

Afhankelijk van de toepassing zijn er behuizingen verkrijgbaar. Deze houdt de smering op de plaats en verbetert hierdoor de levensduur van de koppeling. Deze tweedelige behuizing is gemaakt van een aluminiumlegering en is voorzien van een oliekeerring. De twee helften zitten met bouten aan elkaar en geven extra bescherming tegen stof en vocht.

Kettingkoppelingen voor corrosieve omgeving

Voor toepassingen met corrosiegevaar kunnen RVS kettingwielen worden ingezet voorzien van een nylon ketting. Deze kan weliswaar minder koppel overbrengen dan de stalen versie, maar geen smering nodig. Daardoor wordt voorkomen dat de omgeving met vet wordt verontreinigd. Ook zijn de nylon kettingkoppelingen stiller dan de metalen versies.

Hoeveel tanden heeft een kettingkoppeling?

De meeste fabrikanten produceren kettingkoppelingen variërend van 16 tot 24 tanden. Dit zijn altijd een even aantal (veelal geharde) tanden. Dit om te voorkomen dat er een halve (verloop) schakel in de rollenketting komt. Een verloopschakel is door de geometrie de zwakste schakel in een kettingaandrijving.

Welk smeermiddel voor een kettingkoppeling?

Er is een smeermiddel benodigd dat zo is samengesteld dat het bestand is tegen hoge centrifugale krachten. Dit om te voorkomen dat de olie gaat scheiden. Additieven voorkomen lekkage bij hoge snelheden en maken het vet geschikt voor toepassingen die worden blootgesteld aan hoge belastingen. Hieronder vind je een lijst met smeermiddelen voor kettingkoppelingen.

Fabrikant	Smeermiddel
Amoco Oil Co.	Amolith Grease #2
Atlantic Richfield	Litholene HEP 2
BP Oil Co.	Energrease LS-EP2
Chevron	Dura-Lith Greases EP 2
Mobile	Mobilux EP 1
Shell	Alvania Grease EP 2
SKF	LMCG1

Kettingkoppeling monteren

Er zijn verschillende methodes om kettingkoppelingen te monteren. Lees meer over as-naaf verbindingen.

Klembus

Spanset

Spieverbinding

Tolerantiehuls

Wat is het koppel en hoe berekenen je deze kracht?

Koppel is een rotatie-effect dat een as in een ronddraaiende beweging zet. De rotatie kracht wordt uitgedrukt in Newton meter (Nm). De waarde is sterk afhankelijk van het toerental.

Het nominale koppel* wordt berekend aan de hand van onderstaande formule.

T_n [Nm] = 9550 * P [KW]
n [1/min]

T_n [Nm] Nominaal koppel
P [KW] Vermogen
n [1/min] Toerental per minuut
fs Service factor

* Nominaal koppel T_n [Nm] = Het koppel dat overgebracht wordt bij een constante belasting op de aandrijfas.

Het kan voorkomen dat je onderdelen soms harder moeten werken omdat een lading zwaarder is dan verwacht of omdat de productie opgevoerd moet worden. Of, is de aandrijving onderhevig aan trillingen of stotende belastingen? Het is dan noodzakelijk om rekening te houden met een service factor. Het kan zijn dat je de bandkoppeling een maatje groter kiest.