Hoe kies je het juiste glijlager?
Wat is een glijlager en wat zijn de eigenschappen van een lagerbus?
Een glijlager is een lager waarbij de as in het lager glijdt. Het lager heeft als doel belasting met een draaiende, lineaire of oscillerende beweging op te vangen. Dit in tegenstelling tot een wentellager, waarbij zich tussen de as en de boring rollende elementen bevinden. Hierdoor hebben glijlagers een rustigere werking dan lagers met rolelementen. Ze zijn goedkoper en hebben minder ruimte voor inbouw nodig. Wel is er een grotere wrijving tussen de oppervlakken, wat tot een groter energieverbruik in de machine kan leiden.
Waarom een glijlager? De 10 belangrijkste kenmerken vind je hier
- Kleine inbouwruimte benodigd
- Hoge draaggetallen
- Relatief goedkoop
- Makkelijk verkrijgbaar
- Zeer grote variatie in materiaalkeuze
- Veelal assen van hoogwaardige kwaliteit benodigd
- Glijlagers kunnen zeer beperkt uitlijn fouten opvangen
- geschikt voor lagere toerentallen
- relatief hoge wrijving door groot contactvlak
- Door standaardisatie zijn verschillende merken onderling uitwisselbaar
Hoe kies je het juiste lager?
Het is belangrijk om te weten wat de bedrijfsomstandigheden zijn waarin een lager moet functioneren. Deze kan namelijk een grote invloed hebben op de prestaties en levensduur. Denk bijvoorbeeld aan:
Extreme temperaturen (schommelingen)
Trillingen of stotende belastingen
Pendelende (heen en weer gaande) bewegingen
Corrosieve omstandigheden
Glijlager vs kogellager
Een glijlager heeft net als een wentellager of kogellager als doel de wrijving tussen twee onderling bewegende delen te verminderen. In de opbouw is er wel een groot verschil tussen glijlager en kogellager. Bij wentellagers zorgen roterende elementen tussen de as en boring zoals kogels, rollen, tonnen, of naalden voor een wrijvingsarme beweging. Bij een glijlager glijdt de manier door het lager beweegt. Glijdende beweging speelt zich direct op de glijlaag van de as en het lager af.
het verschil tussen een glijlager en wentellager
Glijlagers
- Goedkoop
- Kleine inbouw
- Geschikt voor hoge belasting
- Meer wrijving
- Niet geschikt voor hoge toerentallen
- Veelal speciale (harde) assen benodigd
Wentellagers
- Lage wrijvingsweerstand
- Materiaal van de as heeft geen invloed op de loopeigenschappen
- Veel wentellagers kunnen zowel axiale als radiale krachten opvangen
- Geschikt voor hoge toerentallen
- Wentellagers altijd voorzien van smering
- Nauwkeurige passing nodig
- Minder geschikt bij trillingen
Vlaktedruk berekenen van een lagerbus of taatsschijf
Het is belangrijk om rekening te houden met de belasting. Een verkeerde lagerkeuze heeft een grote invloed op de werking en levensduur. Om het juiste lager materiaal en de grootte van het lager te bepalen speelt de lagerbelasting een belangrijke rol. Met onderstaande formule kan de vlaktedruk op het materiaal berekend worden.
LAGERBUSSEN
p = F / ( d x b )
p = vlaktedruk N/mm2
F = belasting (N)
d = boring diameter bus (mm)
b = lengte bus
GLIJLAGERSCHIJF
p = F / A
p = vlaktedruk N/mm2
F = belasting (N)
A = oppervlakte axiaalschijf ( π/4 * D2 – d2 )
d = boring diameter (mm2)
D = buiten diameter (mm2)
π = pi (3,14…)
Glijsnelheid van een lager berekenen
Ook het toerental speelt een rol in de keuze van het juiste glij materiaal. Om tot het juiste materiaal en smeermiddel te komen dient het toerental omgezet te worden naar de bijbehorende omtreksnelheid. Met onderstaande formule kan de glijsnelheid berekend worden.
v = n x π x d
60000
v = glijsnelheid (m/s)
d = asdiameter (mm)
π = Pi (3,14..)
n = toerental (omw/min)
Glijlager smeren
Door de jaren heen zijn er flinke ontwikkelingen geweest op het gebied van smering. Zo is er een grote variatie in zelfsmerende en onderhoudsvrije materialen. Ook zijn er glijlagers voorzien van smeerstiften (een vaste smeerstof) verkrijgbaar. Met de huidige kennis en nauwkeurige productie methodes worden glijlagers tegenwoordig klant specifiek gemaakt. Door verschillende materialen en vet soorten te combineren is er voor nagenoeg elke toepassing wel een glijmateriaal samen te stellen.
Materiaal van een glijlager. Hoe kies je het juiste type?
- Brons Loodbrons: CuSn7ZnPb (Rg7) / CuPb15Sn / CuPb10Sn / CuPb20Sn
- Tinbrons: CuSn10 / CuSn12 / CuSn12Pb
- Fosforbrons: CuSn6 / CuSn8
- Aluminium: 7075 28ST 51 ST
- Aluminiumbrons: CuAl10Ni / CuAl11Ni
- Kunststof: PP / Feroform T814 / F363
- Composiet: Orkot / CY160LS / RG3 / ACM L7M/G L2M/G L1G
| Materiaal soort | Sinterbrons | PTFE staal/ brons mantel | POM staal/ | Brons met smeerstift | Gerold brons | PTFE Polyamide | Composiet weefsel | Brons |
| Onderhoudsvrij | + | ++ | + | ++ | 0 | ++ | ++ | – |
| Zelf smerend | + | ++ | + | ++ | – | ++ | ++ | – |
| Corrosiebestendig | 0 | 0 | 0 | 0 | + | ++ | ++ | + |
| Hoge belasting | – | + | ++ | ++ | 0 | 0 | ++ | 0 |
| Stotende belasting en trillingen | 0 | 0 | 0 | ++ | + | – | ++ | + |
| Hoge glijsnelheid | ++ | + | + | – | 0 | 0 | – | – |
| Lage wrijving | + | ++ | ++ | 0 | – | 0 | ++ | – |
| Matige as oppervlaktekwaliteit | – | – | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | + |
| Minder gevoelig voor scheefstelling | 0 | – | 0 | + | 0 | 0 | + | + |
| Hoge temperaturen | – | ++ | 0 | ++ | + | – | + | + |
| Verontreinigde omgeving | 0 | – | 0 | 0 | ++ | – | + | + |
| Lage prijs | + | ++ | ++ | 0 | + | ++ | – | 0 |
Verschillende termen voor een glijlager
Om het allemaal ingewikkeld te houden hebben we lang niet altijd éénduidige benamingen voor een aandrijfcomponent. Zo kom je verschillende handelsnamen tegen in de markt.
LAGERBUSSEN
Glijbus
Lagerbus
Lagerhuls
Glijhuls
Glijlager bus
Oiles lagerbus
Oiles lager
Flenslager
Glijlager met flens
Flensbus
Flenshuls
Oiles flensbus
AXIAAL LAGERS
Taats schijf
Axiaal schijf
Aanloopschijf
Glijplaat
Taatslager
Glijstrip
Taatsplaat
Oiles glijplaat
Lees meer over glijlagers
Bronzen glijlager gerold
Glijlager brons met smeerstiften
PTFE glijlager
