Inhoudsopgave
Wat zijn gewrichtslagers en in welke uitvoeringen zijn gelenklagers verkrijgbaar?
Een gewrichtslager of stangkoplager is een tweedelig glijlager en is verkrijgbaar als radiaallager en axiaallager. Het radiale gewrichtslager bestaat uit een binnenring met een bol buitenoppervlak en een buitenring met een hol binnenoppervlak. De twee lager elementen worden samen gemonteerd, er zitten geen rolelementen tussen. Het flexibele kogelgewricht kan in alle richtingen bewegen en is ontwikkeld om vooral radiale krachten op te vangen. Het axiaal gewrichtslager is in staat om, zoals de naam al zegt, krachten op te nemen in de lengte richting van de as. Dit gelenklager bestaat uit een schaal waarin een half kogelgewricht licht. Gewrichtslagers zijn geschikt voor toepassingen waarbij uitlijnbewegingen tussen de as en behuizing moeten worden opgevangen. De lagers worden veel toegepast in stangkoppen. Bij zowel het radiale als axiale lager bevindt zich tussen de lager elementen een smeerfilm.
De 10 belangrijkste kenmerken van een kogelgewrichtslager
- Kan uitlijnfouten opvangen
- Hoge draaggetallen
- Onderhoudsvrije uitvoeringen verkrijgbaar
- Eenvoudige bouwvorm
- Zeer grote variatie in materiaalkeuze
- Voor gebruik bij hoge statische belastingen
- Geschikt voor oscillerende (heen en weer gaande) bewegingen
- Hoofdzakelijk geschikt voor lagere toerentallen
- relatief hoge wrijving door groot contactvlak
- Door standaardisatie zijn verschillende merken onderling uitwisselbaar
Waar worden gewrichtslagers en stangkoppen van gemaakt?
Hoe kies je het juiste gelenklager?
Naast het over te brengen moment is het belangrijk om te weten wat de bedrijfsomstandigheden zijn waarin een lager moet functioneren. Er zijn verschillende externe factoren die een grote invloed hebben op de prestaties en levensduur van het lager. Denk bijvoorbeeld aan:
Extreme temperaturen (of schommelingen)
Trillingen en/of stotende belastingen
Pendelende (heen en weer gaande) bewegingen
Corrosieve omstandigheden
Chemische bestendigheid
Gewrichtslager smeren of juist niet?
De “heavy duty” lagers bestaan veelal uit een staal op staal combinatie. Voor een juiste werking is smering vereist. Door de jaren heen zijn er flinke ontwikkelingen geweest op het gebied van smering. Zo is er een grote variatie in zelfsmerende materialen. Bij onderhoudsvrije gewrichtslagers wordt een dergelijke vaste smeerstof toegepast. Hierbij kan je denken aan een PTFE weefsel of een sinterbrons composiet. Door verschillende materialen en vet soorten te combineren is er voor nagenoeg elke toepassing wel een glijmateriaal samen te stellen.
Kogelgewrichtslager berekenen
De levensduur van gewrichtslagers is gedefinieerd als: het aantal omwentelingen of het aantal heen en weer gaande bewegingen voordat de eerste verschijnselen optreden van materiaalvermoeiing op een van de ringen. Voor het goed kunnen bepalen van de levensduur is een juiste montage, smering en zorgvuldig onderhoud vereist. De levensduur van een lager hangt af van het dynamisch draaggetal, de belastingen en het toerental.
Factoren zoals de keuze van as- en huispassing, de uitlijning van de diverse constructiedelen en de bedrijfstemperatuur spelen ook een belangrijke rol. De theorie voor de levensduurberekening, vastgelegd in ISO-norm 281, gaat uit van de verhouding tussen belasting en het dynamisch draaggetal. Deze wordt gecorrigeerd op basis van een aantal factoren. De formule is erop gebaseerd dat 90% van de lagers de berekende levensduur behaalt.
Verschillende benamingen en termen voor een gewrichtslager
Om het allemaal ingewikkeld te houden hebben we lang niet altijd éénduidige benamingen voor een aandrijfcomponent. Zo kom je verschillende termen tegen.
Stangkoplager
Bollager
Gelenklager
Gewrichtlager
Kogelkop
Axiaalgewricht
Taatsglijlager
Stangkop
Lagergewricht
Kogelgewricht
Sferisch lager
Kogelgewrichtslagers
Lees meer over lagers
Bronzen glijlager
Bronzen glijlager gerold
Glijlager brons met smeerstiften
Glijlagers
Glijlagers van vezelversterkt composiet
Golfringen
Kunststof glijlager
PTFE glijlager
Sinterbrons glijlager
