Inhoudsopgave
Wat is (U)HMPE?
HMPE is een Polyetheen (voorheen polyethyleen) met een hoog (of ultra hoog (UHMPE)) moleculair gewicht. Het is een zeer taai en slagvast kunststof met een hoge chemische bestendigheid. Polyetheen is een technisch kunststof dat in verschillende kwaliteiten wordt geproduceerd.
UHMPE staat voornamelijk bekendheid onder de naam ‘Werkstoff S’. Door de uitstekende mechanische eigenschappen wordt dit kunststof op grote schaal toegepast in de industrie. (U)HMPE is geurloos, smaakloos en is niet giftig.
Kenmerken van (U)HMPE
- Zeer goede glij eigenschappen (lage wrijvingscoëfficiënt)
- geen last van het stick-slip effect)
- UHMPE is zeer slijtvast
- Zelfsmerend
- Nagenoeg geen vochtopname
- Lichter dan water (0,94 – 0,97 kg/m²/mm)
- Goedgekeurd voor direct contact met levensmiddelen
- Goed bestand tegen bijtende chemicaliën (oxiderende zuren uitgezonderd)
- Goed te verspanen
- Hoge slagvastheid (ook bij lage temperaturen)
- Minder geschikt om te lijmen of te lassen
Toepassingen van Hoog Moleculair Polyethyleen
- Glijprofielen voor kettingaandrijvingen
- Geleiding voor riemaandrijvingen
- zijgeleiding van transportband systemen
- Bekleding van silo’s, stortgoten en laadbakken.
- Snijplaten in slachterijen
- Defensietoepassingen
- Medische hulpmiddelen.
- Glijstrips
- Tandwielen
- (Smeer-) kettingwielen
- Zuivel- en conservenindustrie
- Algemene machinebouw voor de voedingsmiddelenindustrie
- Farmaceutische industrie
Wat is het verschil tussen HMPE en UHMPE?
HMPE wordt in verschillende kwaliteiten geproduceerd. De moleculaire dichtheid bepaalt grotendeels de eigenschappen van het kunststof polyetheen. Veel voorkomende type’s zijn HMPE 500 en HMPE 1000. Het getal zegt iets over de moleculaire dichtheid van het materiaal. Hoe hoger het getal des te harder, stijver en slijtvaster is het materiaal. Naast HMPE 1000 bestaat er ook HMPE 2000, 3000 en bijvoorbeeld 6000. De verzamelnaam van al deze varianten, boven de 1000, is UHMPE (Ultra Hoog Moleculair Polyetheen).
Kunststof in de machinebouw
Kunststof is niet meer weg te denken in de machinebouw. Duurzaamheid en gewichtsbesparing zijn belangrijke eigenschappen. Daarnaast is de complexiteit van kunststof in de loop van de jaren verder doorontwikkeld. Zo kan UHMPE (1000) bij temperaturen tussen de -200°C en 80°C toegepast worden. Hierdoor kunnen voor steeds meer toepassingen kunststof worden ingezet. Een overzicht van verschillende kunststoffen en hun eigenschappen vind je hier.
Verschillende kleuren HMPE en UHMPE
Polyethyleen is verkrijgbaar in verschillende kleuren. De kleurkeuze kan te maken hebben met bijvoorbeeld de traceerbaarheid. Zo wordt bij het verwerken van voedsel veel blauw PE-HM gebruikt. Omdat er (nagenoeg) geen blauw voedsel bestaat is het makkelijker te detecteren dan bijvoorbeeld groen. HMPE verkleurd bij toepassingen die onderhevig zijn aan UV licht (zonlicht). Buiten wordt bij voorkeur zwart gebruikt.
Tijdens het fabricageproces worden additieven toegevoegd om polyetheen uv-bestendig te maken of om het andere gewenste eigenschappen te geven. De eindverwerker voegt er vervolgens nog kleurstoffen aan toe om het de door de afnemer gewenste kleur te geven.
PE is verkrijgbaar in platen en staven in de kleuren:
- rood
- groen
- wit
- zwart
- blauw
Wat is het verschil tussen HDPE en HMPE
HDPE of PE-HD = High-density polyethylene oftewel hoge dichtheid polyetheen biedt net als HMPE een uitstekende chemische bestendigheid. Echter, is moeilijker om te verspanen. HDPE (300) kwaliteit is zachter dan HMPE (500 of 1000) en wordt gebruikt in minder veeleisende toepassingen. HDPE is in tegenstelling tot HMPE zeer goed te lassen. Hierom wordt het materiaal veel toegepast als bekleding in bijv. chemische tanks. De hardere varianten worden als bijvoorbeeld glijstrips toegepast.
(U)HMPE verspanen
Polyetheen (Polyethyleen) heeft een zeer goede verspaanbaarheid. Je kunt HMPE:
- Frezen
- Draaien
- Zagen
- Waterstraal snijden
- Laserstraal snijden
Hier vind je een tabel met snijsnelheden, verspaningshoeken en voedingssnelheden.
Gevlochten lijn van HMPE
Lijnen van de supervezel UHMPE worden steeds vaker gebruikt in de scheepvaart. Het heeft een zeer lage rek, zeer hoge breeksterkte en heeft een laag smeltpunt. De lijn kan niet goed tegen wrijving.
Bekende merknamen zijn: Dyneema, Spectra, Stirotex
Merknamen en fabrikanten | PE | documentatie | Download (PDF)
- Dehoplast | PE 500 | PE 1000
- Lyondellbasell | Lupolen UHM 5000
- Mitsubishi | TIVAR® Cestidur PE-UHMW
- Murtfeldt | Werkstoff “S”
- Ticona (Celanese) | GUR | GHR
Termen voor (U)HMPE
- PE-UHM
- UHMWPE Ultrahigh-molecular-weight Polyethylene
- High Molecular Poly Ethylene
- PE-HM
- PE500
- PE1000
- PE-HMW
- PE-UHMW
- HPPE high-performance polyethyleen
Meer technische kunststoffen
